Δεκέμβριος 2020

Παρά την πολλά υποσχόμενη απάντηση στο Κάλεσμα, χρειάστηκε να περάσουν τέσσερις μήνες για να επιστρέψουμε με μια ανάρτηση-και αυτή τυπική λόγω των εορτών. Οι λόγοι πρέπει να αναζητηθούν κυρίως στην έλλειψη χρόνου λόγω ακαδημαϊκών υποχρεώσεων, αλλά και στην έλλειψη διάθεσης λόγω μιας πραγματικά δυσάρεστης χρονιάς. Ελπίζω το 2021 να φανώ πιο συνεπής.

Έχουμε ξαναγράψει πως η περίοδος των εορτών ενδείκνυται για αναγνώσεις και προτείνουμε τις ιστορίες του Πατέρα Brown από τον G. K. Chesterton, τη συλλογή Lonely Vigils του M. W. Wellman, και τον Αθώο του Gabriele D' Annunzio. 

Από τις πολλές αξιόλογες κυκλοφορίες της χρονιάς που μας αφήνει, ακούστε το πολύ καλό III: Pentecost των Wytch Hazel. Και οι εκλεκτοί ας αναζητήσουν το ντοκιμαντέρ The Last Wolf για τον Karl Edward Wagner.

Διανύοντας τις τελευταίες ώρες του 2020, εύχομαι ένα καλό και δημιουργικό 2021, και για να ανέβει η διάθεση κλείνω με ένα σχέδιο του σπουδαίου Richard Corben που μας άφησε μέσα στο 2020 (όπως και ο Sean Connery, o Leslie West, o Ken Hensley και πολλοί άλλοι μεγάλοι). Είθε τη νέα χρονιά να αξιωθούμε να βρούμε παρηγοριά και θαλπωρή σε στήθια σαν τα εικονιζόμενα. Hail!

Το Κάλεσμα

Ο Αγγελιαφόρος με συνάντησε σε κεντρικό βιβλιοπωλείο της πόλης, το μεσημέρι μιας ζεστής αυγουστιάτικης μέρας: είχε μόλις επιστρέψει από τον Ομφαλό της Γης όπου -έχοντας τον διπλό ρόλο του Φύλακα και του Μύστη- είχε στοιχειώσει με την παρουσία του το Ιερό του Απόλλωνα, είχε πραγματοποιήσει την μυητική ανάβαση μέχρι το Κωρύκειο Άντρο και είχε ακούσει τους λύκους να αλυχτάνε στις πλαγιές του Παρνασσού (συνέχιζε όμως να αναζητεί τους Λύκους του Σκότους).

Δεν κόμιζε κάποιον χρησμό από τον Γιο της Λητώς, με κάλεσε όμως να εγερθώ και να επανέλθω στον διαδικτυακό κόσμο με ένα κείμενο που θα αποκαλύπτει την ξιπασιά και τα συμπλέγματα που χαρακτηρίζουν πολλούς από τους μεταλλάδες (και ο γράφων με τον τρόπο του δεν αποτελεί εξαίρεση) με τους οποίους μοιραζόμαστε τόσα κοινά ακούσματα: εριστικοί, ψωνισμένοι, αλαζόνες, ψωροελιτιστές, έμποροι ή απλά βλαμμένοι (ο γράφων ευτυχώς έχει αποφύγει τα δύο τελευταία). Από τη μεριά μου, θα προτιμούσα να γράψω κάτι για διάφορους τύπους που έχω εντοπίσει να γυροφέρνουν σε ομάδες Λογοτεχνίας του Φανταστικού στο fb, όπως βιβλιόφιλοι (κατάρα αντίστοιχου μεγέθους με τους μουσικόφιλους), επίδοξοι συγγραφείς βιβλίων φαντασίας (;) που καταφανώς δεν έχουν ιδέα από Φανταστική Λογοτεχνία και την ιστορία της, κοπελίτσες και κυρίες που γεμίζουν το προφίλ τους με φωτογραφίες γατιών και σκυλιών, άτομα που συγχέουν την παρακολούθηση ταινιών με την ανάγνωση βιβλίων και πολλοί άλλοι. Η αλήθεια είναι πως, πέρα από τον χαβαλέ των παραπάνω γραμμών, δεν θα πράξω τίποτα από τα δύο. Όμως το Κάλεσμα ακούστηκε και η αφύπνιση συντελέστηκε. Θα υπάρξει συνέχεια...

Ο Αγγελιαφόρος: you're the Defender God has sent.

Απρίλιος 2020 - Αναγνώσεις ΙV

Ο Απρίλιος και το Πάσχα του 2020 μας βρίσκουν εν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού και των σχετικών περιοριστικών μέτρων. Πρόκειται για μια περίεργη και δυσάρεστη κατάσταση, που απομένει να δούμε τι επιπτώσεις θα έχει στην καθημερινότητα μας μόλις επανέλθει η περιβόητη "κανονικότητα". Από την μεριά μου, νιώθω την ανάγκη να παρατηρήσω πως τα διάφορα "ευρηματικά" που σκαρφίζονται συμπολίτες μας, εμπνεόμενοι από τη σχετική με την πανδημία επικαιρότητα, όπως λαμπάδες "Τσιόδρας", τραγούδια για τον Χαρδαλιά, "χιουμοριστικά" βιντεάκια από την καραντίνα (π.χ. παιδάκι που μιμείται τον Σπύρο Παπαδόπουλο στην γνωστή διαφήμιση) κτλ, όλα αυτά είναι ο πραγματικός θάνατος, και όχι αυτός που φέρεται να καραδοκεί λόγω της ασθένειας Covid-19.

Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη πως η συγκυρία προσφέρεται για αναγνώσεις αφού ο χρόνος που περνάμε σπίτι έχει εκ των πραγμάτων αυξηθεί, το ιστολόγιο προτείνει:

1) Man lives as he must, and Smith's living was a perilous affair outside the law and ruled by the ray-gun only. Χωρίς αμφιβολία, ο Northwest Smith αποτελεί τον αρχετυπικό τυχοδιώκτη του Διαστήματος: ...tall Earthman in space-explorers's leathern garb, all one color from the burning of savage suns save for the sinister pallor of his no-colored eyes in a scarred and resolute face...  Με την φθαρμένη διαστημική στολή του και το θανατηφόρο ακτινοπίστολο του, ο ήρωας της C. L. Moore είναι πάντοτε έτοιμος να αψηφήσει τον κίνδυνο και να ριχτεί στην περιπέτεια. Είτε περιπλανιέται σε ονειρικές διαστάσεις, είτε αναζητά τη σκόνη ξεχασμένων θεών στις παγωμένες ερημιές του Άρη, είτε έρχεται αντιμέτωπος με αρχαίες βαμπιρικές οντότητες σε υπόγειους κόσμους της Αφροδίτης, οι ιστορίες του NS ουσιαστικά δεν είναι επιστημονική φαντασία αλλά γνήσιο fantasy με διάσπαρτα στοιχεία τρόμου και μυθολογικές αναφορές ενταγμένες σε ένα διαστημικό φόντο. Οι περιπέτειες του NS βρίσκονται μεταφρασμένες και στην γλώσσα μας, αλλά στην πρόσφατη (και ομολογουμένως φτωχή) έκδοση της σειράς Golden Age Masterworks μπορείτε να τις βρείτε όλες συγκεντρωμένες σε πολύ χαμηλή τιμή (το βιβλίο εντοπίζεται σε γνωστό βιβλιοπωλείο του κέντρου των Αθηνών).

2) O Roger Crowley είναι γνωστός συγγραφέας  βιβλίων αφηγηματικής ιστορίας όπως τα City of fortune και Empires of the sea (το δεύτερο έχει κυκλοφορήσει και στα ελληνικά). Το τελευταίο του πόνημα φέρει τον τίτλο Accursed tower και έχει ως θέμα την πολιορκία και πτώση της σταυροφορικής πόλης της Άκρας το 1291. Αν και δεν έχει την πυκνότητα και τον ρυθμό προηγούμενων έργων του συγγραφέα, αποτέλεσε ενδιαφέρον ανάγνωσμα και μια καλή ευκαιρία να θυμηθώ σπουδαίες μορφές του Μεσαίωνα όπως ο τρομερός μαμελούκος σουλτάνος Baybars και ο γάλλος σταυροφόρος βασιλιάς (και μετέπειτα άγιος) Λουδοβίκος Θ'. Οι ενδιαφερόμενοι, αναζητείστε και το μεταφρασμένο Οι αυτοκρατορίες των θαλασσών, το οποίο αποτελεί μια πραγματικά επική περιγραφή της σύγκρουσης των Xριστιανών με τους Oθωμανούς στην Μεσόγειο κατά τον 16ο αιώνα.

3) Από τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν τους τελευταίους μήνες είναι οπωσδήποτε το Η δυσπιστία του πατρός Μπράουν, του άγγλου συγγραφέα, κριτικού και συντηρητικού στοχαστή G. K. Chesterton. Στις σελίδες του, ο ευφυής καθολικός ιερέας του τίτλου λύνει διάφορες αστυνομικές υποθέσεις, δίνοντας παράλληλα στον συγγραφέα την ευκαιρία να σχολιάσει αντιλήψεις, ιδέες και κοινωνικές καταστάσεις. Ο GKC υπήρξε τεράστιο πνεύμα και το συγκεκριμένο βιβλίο (που χαρακτηρίζεται και από πολύ προσεγμένη έκδοση) αποτελεί μια πρώτης τάξεως γνωριμία μαζί του. 

Κλείνω την ανάρτηση με μια αναφορά στην αριστουργηματική ταινία Απόντες του Νίκου Γραμματικού. Όσοι δεν την έχετε υπόψη, δείτε τη μέχρι το αβάσταχτο τέλος της. Και ύστερα πιείτε μια μπύρα στην υγειά του φευγάτου Ανδρέα...

Απώλειες

Όπως μάλλον θα γνωρίζουν οι αναγνώστες μας, στην πρόσφατη απώλεια του τιτάνα Neil Peart των Rush, ήρθε να προστεθεί η απώλεια του γνωστού συγγραφέα και μεταφραστή Γιώργου Μπαλάνου. Για τον NP γράφτηκαν πάρα πολλά και δεν νομίζω πως έχει νόημα να προσθέσω εγώ κάτι. Για τον ΓΜ όμως, πέρα από τα λίγο-πολύ τυπικά που γράφονται σε αυτές τις περιπτώσεις είμαι σε θέση να καταθέσω ορισμένες πιο προσωπικές εμπειρίες, καθώς παλιότερα είχαμε μια μικρή επικοινωνία και τον είχα γνωρίσει από κοντά.
 
Η πρώτη μου επαφή με τον ΓΜ πραγματοποιήθηκε μέσω των ανθολογιών των εκδόσεων Ωρόρα τις οποίες μετάφραζε, μάλλον μέσω του #8 Ιστορίες Ηρωικής Φαντασίας. Εκτός από τις εξαιρετικές ιστορίες, με είχε εντυπωσιάσει και ο πρόλογος του μεταφραστή: "Η υποκρισία των καιρών μας ανθρωπάκο...". Ακολούθησαν και τα υπόλοιπα βιβλία της σειράς, με κορυφαία διηγήματα και αλησμόνητα κείμενα του ΓΜ, όπως ο συνταρακτικός-και πλέον θρυλικός-πρόλογος του Ιστορίες της Μυθολογίας Κθούλου ή ο περίφημος επίλογος στον Σκοτεινό Κόσμο του Henry Kuttner. Σύντομα ανακάλυψα πως ο ΓΜ, εκτός από μεταφραστής, ήταν και συγγραφέας, ερευνητής του Αγνώστου και-κυρίως-αναζητητής. Παρά το γεγονός πως ξεκίνησα να διαβάζω τις Ωρόρες λίγο καιρό αφότου ο Μπαλάνος σταμάτησε τη συνεργασία του με τις εκδόσεις, συνέχισα να κυνηγώ και να εντοπίζω άρθρα και κείμενα του. Κάποια στιγμή πέτυχα στο βραχύβιο περιοδικό/fanzine Terra Incognita μια διαφημιστική καταχώρηση για το βιβλίο του ΓΜ Η Σκιά του Κθούλου: δινόταν τα στοιχεία μιας ταχυδρομικής θυρίδας χωρίς να αναφέρεται η τιμή του βιβλίου. Μέσα στον ενθουσιασμό μου, του έστειλα ένα γράμμα στο οποίο εκδήλωνα την λατρεία μου προς το πρόσωπο του και τον ρωτούσα πόσο κάνει το βιβλίο ώστε, αν είναι σχετικά φτηνό, να το παραγγείλω (υπόψη πως επρόκειτο για αυτοέκδοση και όχι την έκδοση που κυκλοφόρησε αργότερα στα βιβλιοπωλεία). Ο ΓΜ μου απάντησε στέλνοντας μου το βιβλίο και γράφοντας στην επιστολή που το συνόδευε να το διαβάσω και μόνο αν μου αρέσει και θέλω να του στείλω τα λεφτά. Τελικά κανονίσαμε (μέσω τηλεφωνικού ραντεβού αν δεν με απατά η μνήμη μου) και τον επισκεφτήκαμε στο γραφείο του στο Παγκράτι, μαζί με τον-γνήσια επικό και εδώ και χρόνια μακαρίτη-φίλο μου τον Α. Εκεί είχαμε μια εγκάρδια συζήτηση, κατά την διάρκεια της οποίας μας μίλησε για την ζωή του και μας αφηγήθηκε διάφορες ενδιαφέρουσες εμπειρίες του, ενώ-μεταξύ άλλων-μας αποκάλυψε πως αυτός είχε γράψει-με το ψευδώνυμο Τομ Ραϊμερ-το πολύ καλό διήγημα Τα Πράσινα Νερά στις Ιστορίες από Εφιαλτικούς Κόσμους. Ερωτηθείς αν ακούει Heavy Metal (σε ένα γράμμα του είχα στείλει κάτι στίχους των Skyclad) μας απάντησε πως προτιμά την country/western μουσική. Πάνω απ' όλα, διαπιστώσαμε πως ο ΓΜ ήταν ένας ωραίος τύπος και ευφυής άνθρωπος, με έξυπνο χιούμορ και χωρίς ίχνος σοβαροφάνειας. Ο Α συνέχισε να τον επισκέπτεται, εγώ δεν ξαναπέρασα από το γραφείο του αλλά συνέχισα να διαβάζω τα βιβλία του και να παρακολουθώ την αρθρογραφία του: Νύχτες της Εκάτης, Κάτι που Έρπει σαν Σκιά, Το Αίνιγμα της Πεντέλης, οι τέσσερις συνεργασίες του με τις εκδόσεις Πατάκη, κείμενα στο περιοδικό Strange, "περίεργα" καπάκια υπονόμων και νυχτερινές περιπλανήσεις στο Παγκράτι, και πολλά άλλα. Αν θυμάμαι καλά, και τις δύο φορές που παρήγγειλα βιβλία από τις εκδόσεις του (Locus-7), μου έκανε και ένα ακόμα βιβλίο δώρο.

Σημειώνω πως τα παραπάνω αναφέρονται-χονδρικά και με επιφύλαξη-στην περίοδο 1993-2010, χωρίς όμως να μπορώ να τα τοποθετήσω σε ακριβή χρονολογική σειρά. Τα τελευταία χρόνια δεν τον παρακολουθούσα, παρά μόνο μέσω fb και κάποιων επισκέψεων στην ιστοσελίδα των εκδόσεων του, χωρίς βέβαια να έχει εκλείψει η εκτίμηση μου προς το πρόσωπο του. Και έτσι φτάσαμε στο σήμερα όπου ο ΓΜ πλέον αναχώρησε για Άλλους Κόσμους. Το έργο του είναι πολύ μεγάλο, το αποτύπωμα του στους χώρους της Έρευνας του Αγνώστου και της Λογοτεχνίας του Φανταστικού πραγματικά τεράστιο και δεν νομίζω πως το κενό που αφήνει πίσω του μπορεί να καλυφθεί.

Κλείνω με τη στενάχωρη διαπίστωση πως η απώλεια πραγματικά ενδιαφερόντων ανθρώπων όπως ο Γιώργος Μπαλάνος (ή ο Neil Peart), των οποίων η Έμπνευση μας συντρόφεψε και μας αποκάλυψε δρόμους προσωπικής αναζήτησης, μας αφήνει μόνους σε έναν κόσμο που γίνεται ολοένα πιο άχρωμος και ανιαρός. Όμως οι προσβάσεις προς την Xanadu και τα Μονοπάτια των Άστρων παραμένουν ανοιχτές και υπάρχει πάντοτε παρηγοριά για όσους επιμένουν να τις αναζητούν.

Έως την επόμενη φορά λοιπόν! Και ελπίζω αφορμή να μην είναι κάποια ακόμη απώλεια.