FOREVER FIGHTING THE WORLD!!!

Σάββατο 28 Νοεμβρίου 2015

Περί βραβείων και πολιτικής ορθότητος

Όσοι ασχολούνται με τις τρέχουσες εξελίξεις στον χώρο της Λογοτεχνίας Φαντασίας ίσως άκουσαν για την απόφαση των ιθυνόντων του World Fantasy Convention να αλλάξουν την μορφή του αγαλματιδίου που δίνεται ως  βραβείο στα πλαίσια του εν λόγω συνεδρίου, σε διακριθέντες συγγραφείς του χώρου. Πρόκειται για το περίφημο World Fantasy Award με το οποίο κατά καιρούς έχουν τιμηθεί συγγραφείς όπως οι Robert Bloch, Fritz Leiber, K. E. Wagner, G. Wolfe, G. R. R. Martin αλλά και πολλοί άλλοι, άγνωστοι στην χώρα μας. Μέχρι πρόσφατα το βραβείο ήταν μια προτομή-καρικατούρα του H. P. Lovecraft. Ωστόσο, ύστερα από διαμαρτυρίες και πιέσεις που ασκήθηκαν από μια ομάδα συγγραφέων, κριτικών και αναγνωστών, το αγαλματίδιο θα αλλάξει μορφή. Ο λόγος είναι οι ρατσιστικές απόψεις που φαίνεται να είχε ο HPL. Πιο συγκεκριμένα, η όλη ιστορία (στον βαθμό που την έχω παρακολουθήσει) φαίνεται να ξεκίνησε όταν η μαύρη συγγραφέας Nnedi Okorafor, που πήρε το βραβείο το 2011, έκανε αναφορά σε ένα ποίημα ρατσιστικού περιεχομένου που είχε γράψει ο HPL γύρω στο 1912 και δήλωσε πόσο άβολα νιώθει να την τιμούν με ένα αγαλματίδιο που έχει την μορφή του. Παρόμοια δυσαρέσκεια εξέφρασε και η επίσης μαύρη Sofia Samatar που έλαβε το βραβείο το 2014. Με αφορμή αυτές τις διαμαρτυρίες, η ομάδα για την οποία έγινε λόγος παραπάνω κατάφερε να αποσυρθεί ο "Howard", όπως χαϊδευτικά αποκαλείται το αγαλματίδιο. 


Σε μένα -και σε πολλούς άλλους φίλους του Lovecraft-, όλο αυτό φάνηκε ως θράσος και ασέβεια. Για να θέσουμε όμως το θέμα στις σωστές του διαστάσεις, πρέπει να πούμε πως η συγκεκριμένη κίνηση δεν έχει ως στόχο -επισήμως τουλάχιστον- την απαξίωση του έργου του HPL αλλά μόνο την αλλαγή της μορφής του βραβείου και την έμμεση καταδίκη των "ρατσιστικών" απόψεων του. Η υπόθεση όμως πρέπει να μας προβληματίσει καθώς γίνεται φανερό πως μειοψηφίες εμμονικές με την πολιτική ορθότητα και με θέματα δικαιωμάτων μειονοτήτων προσπαθούν να επιβάλλουν παντού την ατζέντα τους. Πρόκειται για ένα παιχνίδι εξουσίας και επιβολής από το οποίο δεν κατάφερε να ξεφύγει ούτε η Λογοτεχνία του Φανταστικού. Βέβαια καταλαβαίνω και τις συγγραφείς που αναφέρθηκαν παραπάνω και οι οποίες δυσανασχετούν με ένα βραβείο που έχει την μορφή ενός ανθρώπου που μάλλον τις θεωρούσε βιολογικά κατώτερες. Το θέμα είναι σύνθετο και δεν μπορεί να εξαντληθεί σε λίγες γραμμές, ειδικά από τη στιγμή που δεν έχουμε εποπτεία πάνω σε όλες τις παραμέτρους του.

Το μόνο βέβαιο είναι πως οι καιροί αλλάζουν. Προσωπικά, θεωρώντας δεδομένο πως η Λογοτεχνία Φαντασίας έχει τις ρίζες της στις ευρωπαϊκές παραδόσεις και χαρακτηρίζεται από ένα "λευκό" υπόβαθρο, μου φαίνεται άσχημο άλλες φυλετικές ομάδες να προσπαθούν να τη "σφετερισθούν" και να την καταστήσουν πεδίο εκδήλωσης των όποιων συλλογικών απωθημένων τους. Αλλά, όπως και στην περίπτωση του μαύρου μπασίστα των Warlord, φαίνεται πως η Πραγματικότητα είναι παγερά αδιάφορη απέναντι στις εμμονές μας και -έχοντας καλλιεργημένη την αίσθηση του χιούμορ- ομολογώ πως το βρίσκω διασκεδαστικό αυτό. Ευτυχώς, το ίδιο αδιάφορη είναι και απέναντι στις εμμονοληψίες των φανατικών της πολιτικής ορθότητος και γι' αυτό είμαι βέβαιος πως η μορφή του HPL θα συνεχίσει να κυριαρχεί για πολλά χρόνια ακόμη στον χώρο της Λογοτεχνιάς Φαντασιάς, και αφού ο εσμός των επικριτών του θα έχει χαθεί στην Λήθη.

Donald Wandrei

Θα κλείσω αυτήν την ανάρτηση μνημονεύοντας τον Donald Wandrei, συνιδρυτή -μαζί με τον August Derleth- του εκδοτικού οίκου Arkham House, ο οποίος το 1984 αρνήθηκε να παραλάβει το συγκεκριμένο βραβείο, όχι επειδή τον σόκαραν οι απόψεις του Lovecraft αλλά διότι θεώρησε πως η μορφή-καρικατούρα του αγαλματιδίου ήταν υποτιμητική για τον HPL. Άλλες εποχές...

4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Πολύ ωραία αναφορά σε ένα σύγχρονο ζήτημα.
Οι μαύροι οι κίτρινοι οι λευκοί οι ερυθρόδερμοι... όλοι έχουν μερίδιο στο φανταστικό. Αλλά για λόγους που ωραία εξέθεσες, θα έπρεπε πέρα από οποιαδήποτε τάση διαφοροποίησης να αποδέχονται αυτούς που στιγμάτισαν το χώρο αυτό.

Παρόμοιο ζήτημα θα μπορούσε να εντοπίσει κανείς και αναφορικά με τη σεξουαλικότητα όπως αυτή παρουσιάζεται σε ένα σύγχρονο "hit" της φανταστικής λογοτεχνίας, το The Steel Remains, όπου ο πρωταγωνιστής είναι gay.

Οφείλω να πω ότι το μοναδικό βιβλίο που απόλαυσα την τελευταία περίοδο είναι το Prince of thorns. Ένα ουσιαστικά προκλητικό διήγημα, σε πρώτο πρόσωπο, που δανείζεται ατμόσφαιρα και στυλ από τον Gene Wolfe.

Χαιρετώ

Μέγας Μάγος

Πρόεδρος Α.Π.Ι. είπε...

Ντάξει, ο Λάβκραφτ έζησε σε άλλη εποχή με άλλα δεδομένα. Ο άνθρωπος (και το βραβείο) θεωρείται σπουδαίος για το έργο του και όχι για τις απόψεις του που είναι διαφορετικές με τις σημερινές.

όσον αφορά αυτό που με ρώτησες στην προηγούμενη ανάρτηση, πέρα από τους γνωστούς όπως Λάβκραφτ, Πόε κ.α. που τα έχω διαβάσει σχεδόν όλα, επειδή δεν έχω διαβάσει τόσα πολλά φαντασίας συνήθως επιλέγω όποια μου έχουν προτείνει και έτσι αποφεύγω τις πολλές πατάτες.

Πρόεδρος Α.Π.Ι. είπε...

Α ναι, και τα ασπρόμαυρα Κόναν τα θεωρώ λογοτεχνία :P

http://apitis.blogspot.gr/2011/12/blog-post.html

Κιμμέριος είπε...

Μεγάλε Μάγε συμφωνώ. Το Steel Remains το τσέκαρα στο amazon αλλά είναι too much για τα γούστα μου. Και το Prince of Thorns το έχω υπόψη και θα επενδύσω κάποια στιγμή. Hail!

Πρόεδρε έγκυρο το σχόλιο σου και συκινητική η ανάρτηση για τον θεό μας τον Κόναν :-)