Ο αμερικανός Poul Anderson είναι ένας από τους πιο διάσημους συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας και fantasy. Στην χώρα μας δεν είναι ιδιαίτερα γνωστός αφού λίγα από τα έργα του έχουν μεταφραστεί στην γλώσσα μας. Πολλοί ίσως θυμούνται κάποια ωραία διηγήματα του στις θεματικές ανθολογίες των εκδόσεων Ωρόρα. Όσοι ασχολούνται με την ηρωϊκή φαντασία κατά πάσα πιθανότητα έχουν υπόψη δύο θεμελιώδη έργα του: το The Broken Sword και το Three Hearts and Three Lions. Το πρώτο είναι ένα σκοτεινό παραμύθι εμπνευσμένο από την σκανδιναυική μυθολογία ενώ το δεύτερο είναι μια πιο ανάλαφρη περιπέτεια που αντλεί έμπνευση από τα μεσαιωνικά έπη. Και τα δύο έργα έχουν ασκήσει μεγάλη επιρροή σε πολλούς μεταγενέστερους συγγραφείς του χώρου και δικαίως θεωρούνται από τα κλασσικά του είδους.
Όμως εκτός από τα δύο παραπάνω διάσημα βιβλία -τα οποία κάποιος εγχώριος εκδοτικός οίκος θα έπρεπε να σκεφτεί σοβαρά να κυκλοφορήσει και στην γλώσσα μας- το πλούσιο συγγραφικό έργο του Anderson κρύβει και πολλές άλλες εκπλήξεις όπως πρόσφατα διαπίστωσα. Ο λόγος για την νουβέλα του The High Crusade που κυκλοφόρησε το μακρινό 1960.
Το σωτήριο έτος 1345 μΧ, κάπου στην Αγγλία, ο Sir Roger de Tourneville συγκεντρώνει στρατεύματα στο φέουδο του για να εκστρατεύσει στο πλευρό του βασιλιά του εναντίον της Γαλλίας. Και ενώ ιππότες, πεζικάριοι και τοξότες αναμένουν την αναχώρηση τους, ένα τεράστιο διαστημόπλοιο προσγειώνεται στους αγρούς έξω από την μικρο χωριό του Ansby. Πρόκειται για ένα ανιχνευτικό σκάφος της εξωγήϊνης φυλής των Wersgor, οι οποίοι έχουν την κακή συνήθεια να κατακτούν άλλους πλανήτες. Όμως παρά την προηγμένη τεχνολογία των εξωγήϊνων, οι Άγγλοι αντιδρούν άμεσα, τους κερδίζουν και καταλαμβάνουν το σκάφος τους. Και όχι μόνο αυτό: ο Sir Roger αποφασίζει να χρησιμοποιήσει το διαστημόπλοιο για να μεταφέρει τον στρατό του και τους ανθρώπους του φέουδου του στη Γαλλία και στη συνέχεια στους Άγιους Τόπους για μια νέα Σταυροφορία! Και έτσι ξεκινά μια μεγάλη περιπέτεια η οποία θα οδηγήσει μια χούφτα Εγγλέζων του Ύστερου Μεσαίωνα στα βάθη του Διαστήματος, την κατάλυση μιας διαπλανητικής αυτοκρατορίας και την εγκαθίδρυση μια νέας χριστιανικής στη θέση της.
Η βασική ιδέα του βιβλίου είναι ομολογουμένως εξωφρενική και καθώς η πλοκή ξετυλίγεται ένα σωρό απίθανα πράγματα συμβαίνουν: τρεμπουσέτα εκτοξεύουν ατομικές βόμβες χαμηλής ισχύος, αγγλικά μακρά τόξα βάλλουν εναντίον εξωγήϊνου πεζικού εξοπλισμένου με πυροβόλα όπλα, ιππότες επελαύνουν εναντίον τεθωρακισμένων οχημάτων ή κάνουν ρεσάλτο σε διαστημόπλοια φορώντας "διαστημικές" αρματωσιές αντί των παραδοσιακών. Είναι φανερό πως ο Anderson διασκεδάζει με το υλικό του και το βιβλίο του έχει μια χιουμοριστική διάθεση που παραπέμπει στο Three Hearts and Three Lions. Ωστόσο στον πυρήνα του The High Crusade υπάρχει προβληματισμός και αυτός είναι ένας από τους λόγους που ξεχωρίζει ως έργο. Ο συγγραφέας κάνει ένα διακριτικό σχόλιο πάνω στο τι μπορεί να συμβεί όταν ένας τεχνολογικά προηγμένος πολιτισμός έρθει αντιμέτωπος με έναν άλλον που έχει κατώτερα τεχνολογικά μέσα, αλλά διαθέτει ακμαίες ζωτικές δυνάμεις και ικανούς ηγέτες. Ο David Drake στην εισαγωγή του το εκφράζει κάπως διαφορετικά -technology is not intelligence-, αλλά πιστεύω πως η ουσία είναι η ίδια. Χάρη στην αποφασιστικότητα, την τόλμη, την πονηριά και την πολεμική αρετή τους, οι "πρωτόγονοι" Εγγλέζοι του Sir Roger καταφέρνουν να επικρατήσουν έναντι των εξελιγμένων Wersgor με το αμβλυμένο μαχητικό πνεύμα. Ο ίδιος ο Sir Roger αποτελεί έναν πληθωρικό χαρακτήρα που κερδίζει τον αναγνώστη με τα προτερήματα του αλλά και τα ελαττώματα του.
Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να αναζητήσουν περισσότερα στο ίδιο το βιβλίο. Οι υπερβολές του μπορεί ξενίσουν μερικούς, όμως το The High Crusade δεν παύει να είναι μια ωραία ιστορία επιστημονικής φαντασίας που διαθέτει δράση, έγκυρες ιστορικές αναφορές, άφθονο χιούμορ και ένα παλιομοδίτικο πνεύμα περιπέτειας που σπανίζει στις μέρες μας.
Κλείνω την ανάρτηση αυτή υπενθυμίζοντας πως υπάρχουν άπειροι παράλληλοι κόσμοι και η Λογοτεχνία Φαντασίας έχει ονειρευτεί πολλούς από αυτούς. Στον κόσμο του The High Crusade μια μεσαιωνική, χριστιανική αυτοκρατορία γεννιέται και εξαπλώνεται στα αστέρια. Έχοντας αυτό υπόψη, μου αρέσει να σκέφτομαι πως ίσως ο καβαλάρης στον θαυμάσιο πίνακα Moon Rider του Frank Frazetta εφορμά εναντίον των εχθρών κραυγάζοντας Sir George and Merry England! Και ίσως η Αναζήτηση του Ιερού Δισκοπότηρου διεξάγεται σε αφιλόξενους πλανήτες, χιλιάδες έτη φωτός μακρινούς, από ιππότες που εκτός από ξίφος είναι ζωσμένοι και με ακτινοπίστολα. Οι δυνατότητες δεν έχουν τέλος και ο Poul Anderson φαίνεται πως το είχε καταλάβει καλά αυτό. Γι΄αυτό άλλωστε ανήκει και στους μεγάλους του χώρου...
Η βασική ιδέα του βιβλίου είναι ομολογουμένως εξωφρενική και καθώς η πλοκή ξετυλίγεται ένα σωρό απίθανα πράγματα συμβαίνουν: τρεμπουσέτα εκτοξεύουν ατομικές βόμβες χαμηλής ισχύος, αγγλικά μακρά τόξα βάλλουν εναντίον εξωγήϊνου πεζικού εξοπλισμένου με πυροβόλα όπλα, ιππότες επελαύνουν εναντίον τεθωρακισμένων οχημάτων ή κάνουν ρεσάλτο σε διαστημόπλοια φορώντας "διαστημικές" αρματωσιές αντί των παραδοσιακών. Είναι φανερό πως ο Anderson διασκεδάζει με το υλικό του και το βιβλίο του έχει μια χιουμοριστική διάθεση που παραπέμπει στο Three Hearts and Three Lions. Ωστόσο στον πυρήνα του The High Crusade υπάρχει προβληματισμός και αυτός είναι ένας από τους λόγους που ξεχωρίζει ως έργο. Ο συγγραφέας κάνει ένα διακριτικό σχόλιο πάνω στο τι μπορεί να συμβεί όταν ένας τεχνολογικά προηγμένος πολιτισμός έρθει αντιμέτωπος με έναν άλλον που έχει κατώτερα τεχνολογικά μέσα, αλλά διαθέτει ακμαίες ζωτικές δυνάμεις και ικανούς ηγέτες. Ο David Drake στην εισαγωγή του το εκφράζει κάπως διαφορετικά -technology is not intelligence-, αλλά πιστεύω πως η ουσία είναι η ίδια. Χάρη στην αποφασιστικότητα, την τόλμη, την πονηριά και την πολεμική αρετή τους, οι "πρωτόγονοι" Εγγλέζοι του Sir Roger καταφέρνουν να επικρατήσουν έναντι των εξελιγμένων Wersgor με το αμβλυμένο μαχητικό πνεύμα. Ο ίδιος ο Sir Roger αποτελεί έναν πληθωρικό χαρακτήρα που κερδίζει τον αναγνώστη με τα προτερήματα του αλλά και τα ελαττώματα του.
Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να αναζητήσουν περισσότερα στο ίδιο το βιβλίο. Οι υπερβολές του μπορεί ξενίσουν μερικούς, όμως το The High Crusade δεν παύει να είναι μια ωραία ιστορία επιστημονικής φαντασίας που διαθέτει δράση, έγκυρες ιστορικές αναφορές, άφθονο χιούμορ και ένα παλιομοδίτικο πνεύμα περιπέτειας που σπανίζει στις μέρες μας.
 |
| Moon Rider |
Κλείνω την ανάρτηση αυτή υπενθυμίζοντας πως υπάρχουν άπειροι παράλληλοι κόσμοι και η Λογοτεχνία Φαντασίας έχει ονειρευτεί πολλούς από αυτούς. Στον κόσμο του The High Crusade μια μεσαιωνική, χριστιανική αυτοκρατορία γεννιέται και εξαπλώνεται στα αστέρια. Έχοντας αυτό υπόψη, μου αρέσει να σκέφτομαι πως ίσως ο καβαλάρης στον θαυμάσιο πίνακα Moon Rider του Frank Frazetta εφορμά εναντίον των εχθρών κραυγάζοντας Sir George and Merry England! Και ίσως η Αναζήτηση του Ιερού Δισκοπότηρου διεξάγεται σε αφιλόξενους πλανήτες, χιλιάδες έτη φωτός μακρινούς, από ιππότες που εκτός από ξίφος είναι ζωσμένοι και με ακτινοπίστολα. Οι δυνατότητες δεν έχουν τέλος και ο Poul Anderson φαίνεται πως το είχε καταλάβει καλά αυτό. Γι΄αυτό άλλωστε ανήκει και στους μεγάλους του χώρου...
