The Voyage of Jonas

On my ship, the 'Rocinante'
Wheeling through the galaxies
Headed for the heart of Cygnus
Headlong into mystery

 

Οι στίχοι είναι γνώριμοι στους απαιτητικούς ακροατές: προέρχονται από το κομμάτι Cygnus X-1 του ιστορικού άλμπουμ A Farewell to Kings των μεγάλων Rush. Προφανώς αυτούς είχαν στο μυαλό τους οι Αμερικανοί Heart of Cyngus όταν επέλεγαν το όνομα τους. Βέβαια οι επιρροές από παλιούς Rush δεν περιορίζονται στη επιλογή του ονόματος αλλά διατρέχουν τον ήχο και την ευρύτερη προσέγγιση της αμερικάνικης μπάντας, η οποία το 2012 μας χάρισε μια από τις ωραιότερες κυκλοφορίες των τελευταίων χρόνων. Ο λόγος για το The Voyage of Jonas, τον τέταρτο δίσκο των HoC.

Οι HoC δισκογραφούν από το 2007 και στην ουσία αποτελούνται από δύο άτομα, τους Jeff Lane (φωνητικά, κιθάρα, μπάσο, πλήκτρα) και τον Jim Nahikian (τύμπανα). Πρόκειται για μια μπάντα που καταφέρνει να προσφέρει ποιοτική μουσική, η οποία αν και τοποθετείται στο χώρο του progressive metal, δεν έχει σχέση με το κουραστικό και πολύπλοκο στυλ άλλων συγκροτημάτων του είδους. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, οι επιρροές τους εντοπίζονται στο prog-rock των Rush αλλά και στους παλιούς Iron Maiden, ενώ η θεματολογία τους είναι σταθερά προσανατολισμένη στο fantasy και την επιστημονική φαντασία.

Το TVoJ είναι χωρίς αμφιβολία η κορύφωση της πορείας των HoC. Πρόκειται για θεματικό (concept) δίσκο που αφηγείται μια ιστορία φαντασίας και αναζήτησης σε μακρινά και επικίνδυνα μέρη. Οι στίχοι είναι καλογραμμένοι και οι συνθέσεις υποστηρίζουν άψογα τον θεματικό πυρήνα του δίσκου. Το ΤVoJ περιέχει εξαιρετική μουσική, άρτια εκτελεσμένη από την μπάντα, με την έμπνευση να είναι φανερή και να ξεδιπλώνεται σε κομμάτια όπως τα Sailing North, White Witch, The Abyss of the Dragon, Moonrunner, The Isles of Ice. Όμορφες μελωδίες συνδυάζονται με προσεγμένη κιθαριστική δουλειά, η οποία σε ορισμένα σημεία -πχ το τελείωμα το Sailing North- εκτοξεύεται σε ύψη λυρισμού και συναισθηματικής φόρτισης. Η ποιότητα του δίσκου είναι αδιαπραγμάτευτη και παρά την σχετικά μεγάλη διάρκεια του (περίπου μία ώρα), το άκουσμα του δεν κουράζει αλλά διατηρεί το ενδιαφέρον του ακροατή ως το τέλος.

Climb abroad and cast away the lines, and hoist the sail
For we leave today at the light of dawn
Saying goodbye to everything I've ever known
Is not an easy thing, but I've got to go or I'll never know
 

Με το μουσικό ταξίδι του ανήσυχου Jonas, οι ΗοC απέδειξαν πως είναι δυνατό να παιχτεί καλό Heavy Metal ακόμα και στην εποχή μας, όπου τετριμμένο υλικό κατακλύζει τον χώρο του κλασικού ήχου. Δυστυχώς όμως δεν υπήρξε συνέχεια καθώς η μπάντα διαλύθηκε το 2014. Διαβάζω όμως πως ο Jeff Lane ετοιμάζεται να επαναφέρει το όνομα στην δισκογραφία. Απομένει να δούμε ποιο θα είναι το αποτέλεσμα, αν και θεωρώ πως το TVoJ δύσκολα θα ξεπεραστεί.

Χριστούγεννα 2016

Μάλλον το έχουμε ξαναγράψει πως η εποχή του Χειμερινού Ηλιοστάσιου είναι ιδανική για αναγνώση. Σε αυτό το πλαίσιο, το εκδοτικό γεγονός της περιόδου είναι χωρίς αμφιβολία η κυκλοφορία του κλασικού φιλοσοφικού έργου φαντασίας Ταξίδι στον Αρκτούρο, του σκοτσέζου συγγραφέα David Lindsay. Το βιβλίο κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Αίολος σε μετάφραση Θωμά Μαστακούρη.

Πρόκειται για μια πολύ σημαντική προσθήκη στην ελληνική βιβλιογραφία και οφείλουμε να συγχαρούμε τις εκδόσεις Αίολος που επιμένουν να κυκλοφορούν κλασικά έργα του χώρου, σε πείσμα των καιρών. Καλές αναγνώσεις λοιπόν, και καλά Χριστούγεννα σε όλες/όλους. Θα επανέλθουμε σύντομα με ένα άλλο ταξίδι...

Μπύρες τέλος

Η πλειοψηφία όσων έχουν υπάρξει φοιτητές στην Αθήνα μάλλον γνωρίζει το καφενείο-ουζερί Τηνιακό στην Λεωφόρο Αλεξάνδρας. Προσωπικά το θεωρώ το καλύτερο μαγαζί που υπάρχει στην Αθήνα. Αυτό δεν οφείλεται στις χαμηλές τιμές του (αν και είναι ένας λόγος). Ο βασικός λόγος για την παραπάνω δήλωση είναι πως πρόκειται -ή μάλλον επρόκειτο- για ένα απολύτως αυθεντικό κατάστημα. Ούτε μουσική, ούτε χαμηλός φωτισμός, ούτε γκόμενες γκαρσόνες, ούτε οιουδήποτε είδους επιτηδεύσεις και περιττές μαλακίες. Μόνο φτηνές μπύρες και νεαρόκοσμος να συζητάει. Περάσαμε πολλές ευχάριστες βραδιές στο Τηνιακό, όσο ήμασταν φοιτητές αλλά και μετά, κοντά είκοσι χρόνια. Και γι' αυτό προκαλεί λύπη η ανακοίνωση του οριστικού κλεισίματος του, αύριο 11/12/2016.

Ωστόσο -εκτός από την ευνόητη συγκίνηση που προκαλεί-, το κλείσιμο του Τηνιακού παρουσιάζει ενδιαφέρον για έναν επιπλέον λόγο: δείχνει πόσο γρήγορα μπορεί να ευτελιστεί ο,τιδήποτε στη σημερινή ψηφιακή εποχή του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Μπορεί να το διαπιστώσει αυτό κανείς εύκολα, διαβάζοντας διάφορα σχετικά άρθρα και σχόλια που κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο.  Εκδήλωση ελιτισμού εκ μέρους μου; Όχι, απλώς εκφράζω έναν προβληματισμό που υφίσταται εδώ και αρκετό καιρό. Εξάλλου, τείνω στην άποψη πως στις περισσότερες περιπτώσεις ο ελιτισμός είναι ανυπόστατος και υπάρχει μόνο ψωροελιτισμός, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το πρόσωπο αυτών που τον εκφράζουν.

Από την μεριά μας, δεν μπορούμε παρά να ευχηθούμε καλή συνέχεια στους ηρωϊκούς και αγαπημένους ιδιοκτήτες του Τηνιακού που περνάει πλέον στη σφαίρα του θρύλου και να πιούμε μια μπύρα στην υγειά τους (αλλά και προς τιμή του μακαρίτη Greg Lake που έφυγε πριν μερικές μέρες), πλαισιωμένη από ένα κλασικό ανάγνωσμα για τις μακριές νύχτες του χειμώνα. Έστω και αν το μαγαζί δεν είχε Βεργίνες, αλλά βέβαια κανείς δεν είναι τέλειος. Farewell!

Sword 'n' Sorcery Metal

Από τα βάθη των αιώνων, από αρχέγονες εποχές σπαθιού και μαγείας, κλαγγές ατσαλιού και σκοτεινές επικλήσεις φτάνουν ως τα αυτιά μας. Φορείς αυτών των ξεχασμένων ήχων, δύο Heavy Metal μπάντες με κραυγαλέα ονόματα: Ironsword και Eternal Champion. Η sword 'n' sorcery θεματολογία και ο παραδοσιακός ήχος είναι τα κοινά χαρακτηριστικά των δύο συγκροτημάτων και η αφοσίωση τους σε αμφότερα δεν μπορεί να αμφισβητηθεί.

Οι πορτογάλοι Ironsword υπάρχουν αρκετά χρόνια αλλά εγώ τους πρόσεξα σχετικά πρόσφατα, όταν κυκλοφόρησαν το εξαιρετικό cd None but the brave (2015). Μέσα σε αυτό παίζουν τίμιο και ορμητικό επικό Metal, το οποίο χαρακτηρίζεται από τσαμπουκά, έμπνευση και μια προκατακλυσμιαία ατμόσφαιρα. Kομμάτια όπως τα Betrayer, Kings of the Night, Army of Darkness, Vengeance will be Mine, αποτελούν ιερές επικλήσεις στο πνεύμα του Robert Howard και αναβιώνουν τον παλιό ήχο των Manilla Road (αρχικά νόμιζα πως ο Mark Shelton κάνει guest vocals) αλλά και των Omen της εποχής του λατρεμένου Battlecry.

Honour can be restored
If blood drips from my sword
The serpent king I must slay

For fate may seem perverse
Yet I shall break the curse
The Gods have waited for this day

Ενώ ο ήχος των Ironsword είναι πιο άμεσος και "χύμα", οι αμερικάνοι Eternal Champion έχουν μια πιο σκοτεινή και μουντή ατμόσφαιρα που παραπέμπει τον υποψιασμένο ακροατή σε ξεχασμένες pulp ιστορίες ξίφους και μαγείας. Το The Armor of Ire (2016) είναι η πρώτη ολοκληρωμένη κυκλοφορία τους, από την ελληνική εταιρεία No Remorse. Ο προσανατολισμός της μπάντας είναι ξεκάθαρος, με τίτλους όπως The Last King of Pictdom ή Sing a Last Song of Valdese. Αν και θεωρώ πως έχουν περιθώρια βελτίωσης, τραγούδια όπως τα I am the Hammer και The Armor of Ire είναι εξαιρετικά και κερδίζουν εύκολα τις εντυπώσεις. Να σημειωθεί πως ο τραγουδιστής της μπάντας ασχολείται και με τη συγγραφή ιστοριών φαντασίας, μετρώντας και μια συμμετοχή στην ανθολογία Swords of Steel Ι της DMR.

Bring forth those who'd conquer.
Light flames for them to see.
Their heads will hang from my hand.
This reign can never be.

Κλείνοντας αυτή τη σύντομη παρουσίαση, μπορώ να πω πως θεωρώ τους Eternal Champion πληρέστερους ως concept, αλλά μουσικά προτιμώ τους Ironsword. Το σημαντικό είναι πως και οι δύο μπάντες πείθουν εξίσου για τη σοβαρότητα τους. Παλιομοδίτες, χαμένοι σε ηρωϊκούς -και εν μέρει αδιέξοδους- κόσμους, με θριαμβεύοντες πολεμιστές στα εξώφυλλα και αδιαφορία για τις τρέχουσες τάσεις, οι Ironsword και οι Eternal Champion είναι εδώ για να μας θυμίσουν μια Υπόσχεση που δόθηκε πριν πάρα πολύ καιρό: πως κάποια μέρα ένας βάρβαρος σπαθοφόρος θα καθήσει στον θρόνο της θρυλικής Aquilonia. Εως τότε...

Ηδονή

Το καλοκαίρι που μας αφήνει είναι η καταλληλότερη εποχή για την αναζήτηση της Ηδονής και το ιστολόγιο την τίμησε στο βαθμό που μας επιτρέπουν τρόποι σκέψης και συμπεριφοράς στους οποίους οι ίδιοι έχουμε εγκλωβίσει τους εαυτούς μας. Η φωτογραφία αφιερώνεται στους Θ. και Χ.

Who Fears the Devil?

Πολλοί εκεί έξω θα θυμούνται το βιβλίο Ο Σκοτεινός Κόσμος  του Henry Kuttner που είχε κυκλοφορήσει πριν πολλά χρόνια από τις εκδόσεις Ωρόρα σε μετάφραση Γιώργου Μπαλάνου (διάσημο και για τον επίλογο του με την ενδιαφέρουσα ανάλυση του μεταφραστή). Το βιβλιαράκι αυτό είχε ένα όμορφο εξώφυλλο της γνωστής ζωγράφου φαντασίας Rowena Morrill με έναν νεαρό άντρα που έχει κατασκηνώσει σε μια ερημιά με μόνη συντροφιά την κιθάρα του, ενώ τον παραμονεύουν διάφορα τρομακτικά πλάσματα.

Θυμάμαι πως εκείνη την εποχή, διαβάζοντας την νουβέλα του Kuttner, προσπαθούσα -χωρίς επιτυχία- να τη συνδέσω με το ατμοσφαιρικό εξώφυλλο. Μια σύνδεση που φυσικά δεν υφίσταται καθώς -όπως ανακάλυψα πρόσφατα- το εξώφυλλο έχει να κάνει με έναν διάσημο ήρωα ενός άλλου αμερικανού συγγραφέα. Ο συγγραφέας είναι βέβαια ο θρύλος των pulp περιοδικών Manly Wade Wellman (1903-1986) και ο ήρωας ο John, γνωστός και ως John the Balladeer ή Silver John.

“Where I’ve been is places, and what I’ve seen is things, and there’ve been times I’ve run off from seeing them, off to other places and things. I keep moving, me and this guitar with the silver strings slung behind my shoulder. Sometimes I’ve got food with me, and an extra shirt maybe, but most times just the guitar, and trust to God for what I need else.”

 

Ο John είναι ένας περιπλανώμενος μουσικός που ταξιδεύει από μέρος σε μέρος στην ευρύτερη περιοχή των Απαλάχιων Ορέων (Appalachian Mountains) στην Βόρεια Καρολίνα των ΗΠΑ. Η συγκεκριμένη περιοχή του Παλαιού Νότου (Old South) βρίθει από θρύλους και προλήψεις, των οποίων ο ΜWW υπήρξε μελετητής. Σε αυτά τα απομονωμένα μέρη, μακριά από τα φώτα και την θορυβώδη ζωή των πόλεων, παράξενα και επικίνδυνα πλάσματα στοιχειώνουν τα πυκνά δάση, τις βαθιές κοιλάδες και τις απότομες πλαγιές. Οι ντόπιοι λένε ιστορίες για κατάρες, μάγους και λιμνούλες χωρίς πάτο που στα βάθη τους λάμπουν χρώματα από άλλους κόσμους. Από το στόμα τους θα ακούσετε μισόλογα για τον Hoodoo Man  και για αινιγματικά όντα με ονόματα όπως Τhe Flat, Τhe Toller, Τhe Behinder. Μέσα σε αυτό το σκηνικό κινείται ο John, πάντοτε στο πλευρό όσων έχουν ανάγκη. Με μόνα του όπλα την καλή του καρδιά, τις γνώσεις του πάνω στις τοπικές παραδόσεις και την κιθάρα του με τις ασημένιες χορδές, ο John έρχεται αντιμέτωπος με μάγους, φαντάσματα, οντότητες από άλλες διαστάσεις και άλλους υπερφυσικούς εχθρούς. Φυσικά τα βγάζει πάντα πέρα, λέγοντας στην πορεία και ένα ή δύο παλιά φολκ τραγούδια της περιοχής.

Οι περιπέτειες του John ξετυλίγονται σε μια σειρά διηγημάτων που εμφανίστηκαν την δεκαετία του 1950 στο περιοδικό The Magazine of Fantasy and Science Fiction. To 1963 συγκεντρώθηκαν σε μια συλλογή με γενικό τίτλο Who Fears the Devil από τον εκδοτικό οίκο Arkham House με ένα εξώφυλλο του μεγάλου Lee Brown Coye. Ακολούθησαν επανεκδόσεις, επαυξημένες εκδόσεις και κάποιες μεταγενέστερες νουβέλες που γράφτηκαν κυρίως την δεκαετία του 1980. Στα χέρια μου βρίσκεται η έκδοση της Dell με το εξώφυλλο της Rowena και την όμορφη εσωτερική εικονογράφηση του Tim Kirk, η οποία περιέχει τα διηγήματα της συλλογής του 1963. 

Το Who Fears the Devil περιέχει σύντομες ιστορίες ενός πολύ ιδιαίτερου είδους αμερικάνικου fantasy. Σε κάποιον σύγχρονο αναγνώστη μάλλον θα φανούν απλοϊκές και αφελείς, αλλά η αξία τους έγκειται στην μοναδικότητα του θέματος, το οποίο έχει να κάνει με τις παραδόσεις και τους ανθρώπους των Απαλάχιων. Επιπλέον, ο συγγραφέας έχει φροντίσει να προσθέσει κάποιες προχωρημένες πινελιές, όπως αναφορές σε παράλληλες διαστάσεις και σε διαστελλόμενα σύμπαντα, που κάνουν αυτές τις ιστορίες να ξεχωρίζουν από το σωρό και να κερδίσουν τον απαιτητικό αναγνώστη. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως η καλύτερη ιστορία της ανθολογίας -το Nine yards of other cloth- προτάθηκε για βραβείο Hugo. 

O ίδιος ο John είναι μια αξιομνημόνευτη φιγούρα. Ακέραιος, ανιδιοτελής και ευγενής, κατά κάποιο τρόπο αποτελεί -εν μέρει εξιδανικευμένη- έκφραση της συλλογικής ψυχής των παραδοσιακών κατοίκων των βουνών του παλιού αμερικάνικου Νότου. Πανω απ' όλα ενσαρκώνει το αρχέτυπο του περιπλανώμενου ήρωα και είναι καλό να ξέρουμε πως βρίσκεται κάπου εκεί έξω με την κιθάρα του και την καλή του καρδιά.

O δημιουργός του John γεννήθηκε στην Ανγκόλα -τότε πορτογαλική αποικία- όπου ο πατέρας του υπηρετούσε ως γιατρός. Όταν ο Wellman ήταν μικρός η οικογένεια του μετακόμισε στις ΗΠΑ και το 1951 ο συγγραφέας εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Βόρεια Καρολίνα. Οι ιστορίες του John αποτελούν ένα μόνο μέρος της γόνιμης λογοτεχνικής παραγωγής του  MWW ο οποίος -μεταξύ άλλων- έγραψε επιστημονική φαντασία, fantasy της Εποχής του Λίθου (οι ιστορίες του Hok), ιστορίες με απόκρυφους ντετέκτιβ αλλά και βιβλία που είχαν να κάνουν με την τοπική ιστορία του αμερικάνικου Νότου και τον αμερικάνικο Εμφύλιο. Tιμήθηκε δύο φορές με το βραβείο World Fantasy το 1975 και το 1980. Στην χώρα μας παραμένει άγνωστος, όπως και πολλοί άλλοι αξιόλογοι και παραγωγικοί συγγραφείς της ηρωϊκής εποχής των pulp περιοδικών.

Manly Wade Wellman

Επιστρέφοντας στην αρχική μου αναφορά στον Henry Kuttner, διαβάζω πως υπήρξε φίλος του MWW. Φαίνεται λοιπόν πως -έστω και τυχαία- το εξώφυλλο του Σκοτεινού Κόσμου συνδέει τα έργα δύο συγγραφέων που γνωριζόντουσαν προσωπικά. Άλλωστε οι μυημένοι γνωρίζουν πως τα πάντα συνδέονται. Για όσους τουλάχιστον έχουν την ικανότητα να το αντιληφθούν...

Καλοκαίρι 2016

Το καλοκαίρι είναι κατεξοχήν εποχή για αναζητήσεις και εμείς προτείνουμε για όσους και όσες εκεί έξω ενδιαφέρονται:

1) Ο Carl Barks αποτελεί μια από τις μεγάλες αδυναμίες του ιστολόγιου. Γι' αυτό και με χαροποίησε ιδιαιτέρως το γεγονός πως η Μεγάλη Βιβλιοθήκη Disney θα ξεκινήσει να κυκλοφορεί και πάλι κάθε Κυριακή με την εφημερίδα Καθημερινή. Εδώ έχουμε να κάνουμε με τις πρώτες ιστορίες του σπουδαίου δημιουργού, οι οποίες δημοσιεύτηκαν στη διάρκεια της δεκαετίας του 1940 και είναι οι πιο αγαπημένες μου. Η αρχή γίνεται με τον τόμο με γενικό τίτλο Το Χρυσάφι του Πειρατή, ενώ αναμένουμε με αγωνία και τους υπόλοιπους.

2) Άλλο προτεινόμενο ανάγνωσμα για το καλοκαίρι είναι η συλλογή Νεκροναύτες που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Η Άγνωστη Καντάθ. Πρόκειται για μια ανθολογία σκοτεινών ιστοριών επιστημονικής φαντασίας από γνωστούς συγγραφείς όπως οι Harlan Ellison, Clifford Simak, Dan Simmons κ.α. Αν και ο τίλος και το -πολύ ωραίο- εξώφυλλο με έκαναν να σκεφτώ ταινίες όπως το Alien και το Event Horizon, θα έλεγα πως οι ιστορίες της ανθολογίας παραπέμπουν περισσότερο σε επεισόδια της Ζώνης του Λυκόφωτος. Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για πολύ αξιόλογη έκδοση και προτείνεται σε όλους τους φίλους της Λογοτεχνίας Φαντασίας.

3) Πριν μερικές μέρες κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Comicon/Ρενιέρη και η συλλογή Στους Αχαρτογράφητους Τόπους της Φαντασίας. Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια ανθολογία από έλληνες συγγραφείς, η οποία σηματοδοτεί την επανεμφάνιση γνωστών ονομάτων του χώρου όπως οι Θωμάς Μαστακούρης, Μιχάλης Αντωνόπουλος και Κωνσταντίνος Ρωμοσιός. Δεν  μπορώ να γράψω κάτι παραπάνω καθώς δεν έχω ξεκινήσει να διαβάζω τα διηγήματα, αλλά μια ματιά που έριξα στον σύντομο πρόλογο μου δημιούργησε πολύ θετικές εντυπώσεις.

4) Τέλος, πρόσφατα κυκλοφόρησε και το νέο, 18ο τεύχος του περιοδικού Φανταστική Λογοτεχνία της ΦΛΕΦΑΛΟ. Όπως πάντα πραγματεύεται ενδιαφέροντα θέματα και  αξίζει να το αναζητήσετε.

Καλό καλοκαίρι λοιπόν με την ευχή να μην ισχύσει για σας ο τίτλος του γνωστού άσματος των BOC...

Μοναχικός Λύκος

Πολλά χρόνια πριν -οταν ήμουν ακόμα μαθητής γυμνασίου στο πρώτο μισό της δεκαετίας του '90- έτυχε να περιμένω στη στάση το λεωφορείο για να γυρίσω σπίτι έπειτα από μια σαββατιάτικη βόλτα στο Χαλάνδρι, όταν πρόσεξα έναν μεγαλύτερο σε ηλικία τύπο που διάβαζε και σημείωνε με ένα μολύβι σε ένα βιβλίο με ενδιαφέρον, "επικό" εξώφυλλο. Προσπάθησα να διακρίνω τον τίτλο του βιβλίου και το όνομα του συγγραφέα αλλά τελικά το μόνο που συγκράτησα ήταν η εικόνα του εξώφυλλου με τον πολεμιστή. Τις μέρες που ακολούθησαν, το μυστηριώδες βιβλίο μου έγινε εμμονή: οπωσδήποτε ήταν κάποιο βιβλίο φαντασίας, αλλά ποιο; Ποιος ήταν ο συγγραφέας; Και τι στο καλό σημειώνε εκείνος ο τύπος με το μολύβι;

Το μυστήριο βέβαια δεν άργησε να λυθεί και το αινιγματικό βιβλίο απεδείχθη ο δεύτερος τόμος της σειράς των βιβλιοπαιχνιδιών με ήρωα τον Μοναχικό Λύκο (Lone Wolf). Σύντομα ο πρώτος τόμος της σειράς με τίτλο Αστραπές στο Σκοτάδι βρισκόταν στα χέρια μου και το ταξίδι ξεκινούσε...

Για όσους δεν το γνωρίζουν, τα βιβλιοπαιχνίδια (gamebooks) είναι βιβλία που επιτρέπουν στον αναγνώστη να "μπει" στην ιστορία και να πάρει ενεργό μέρος σε αυτήν, κάνοντας επιλογές και παίρνοντας αποφάσεις. Η συγκεκριμένη σειρά fantasy βιβλιοπαιχνιδιών είναι προϊόν της συνεργασίας του συγγραφέα Joe Dever με τον εικονογράφο Gary Chalk. Αποτελείται από 28(!!!) βιβλία και η έκδοση της ξεκίνησε το 1984 για να σταματήσει το 1998. Τις μέρες που γραφόταν αυτή η ανάρτηση, ο Joe Dever κυκλοφόρησε μετά από μακρά περίοδο αναμονής το 29ο βιβλίο, ενώ υπάρχουν σχέδια για άλλα τρια. Στα ελληνικά κυκλοφόρησαν μόνο τα πρώτα έξι βιβλία από τις εκδόσεις Αστέρη Δεληθανάση. Οι πρώτοι πέντε τόμοι στην ουσία αποτελούν μια συνεχιζόμενη περιπέτεια, ενώ με τον έκτο ανοίγει ένας νέος κύκλος περιπετειών που δυστυχώς δεν ολοκληρώθηκε στην γλώσσα μας.

Η σειρά των Dever-Chalk μας μεταφέρει στον κόσμο του Magnamund όπου βρίσκεται το βασίλειο της Sommerlund. Οι κάτοικοι της Sommerlund λατρεύουν τις Δυνάμεις του Φωτός και επίλεκτοι νέοι της χώρας στέλνονται να εκπαιδευτούν στο Μοναστήρι του Kai, θεού του Ήλιου (Kai Monastery, το οποίο στην ελληνική μετάφραση αποδόθηκε για ακατανόητους λόγους ως Κάστρο της Ωριάς). Εκεί διδάσκονται διάφορες τέχνες όπως οπλομαχία, απόκτηση ψυχικών δυνάμεων, προσανατολισμός κτλ, οι οποίες θα τους επιτρέψουν να υπερασπιστούν την πατρίδα τους σε ώρα ανάγκης. Ένας από τους μαθητευόμενους στο κάστρο είναι και ο ανώνυμος ήρωας μας, που θα γίνει γνωστός με το όνομα Μοναχικός Λύκος. Μια μέρα που αυτός βρίσκεται τιμωρημένος στο κοντινό δάσος για να εκτελέσει κάποια εργασία, οι Άρχοντες του Σκότους επιτίθενται στο κάστρο, το καταστρέφουν και σκοτώνουν όλους τους δασκάλους και τους εκπαιδευόμενους. Η χώρα βρίσκεται σε θανάσιμο κίνδυνο και εδώ ξεκινούν οι περιπέτειες του μοναδικού επιζώντα ΜΛ, το ρόλο του οποίου αναλαμβάνει ο παίκτης-αναγνώστης.

Το σύστημα του παιχνιδιού είναι ένας συνδυασμός role playing και παλιού adventure game. Mε λίγα λόγια έχει ως εξής: το βιβλίο χωρίζεται σε αριθμημένες παραγράφους που περιγράφουν κάποιες καταστάσεις αλλά δεν είναι τοποθετημένες σε γραμμική σειρά. Ο παίκτης ξεκινά από την 1 με σκοπό φτάσει στην 350 όπου η περιπέτεια τελειώνει. Στο τέλος κάθε παραγράφου, ο παίκτης καλείται -όχι πάντα- να κάνει μια επιλογή και να μεταβεί σε κάποια άλλη παράγραφο όπου η περιπέτεια συνεχίζεται. Για παράδειγμα, μπορεί να είσαι στην παράγραφο 25 όπου περπατώντας σε ένα δάσος αντιλαμβάνεσαι μια κουκουλοφορεμένη μορφή να σε προσεγγίζει. Σου δίνεται η δυνατότητα να το βάλεις στα πόδια (πήγαινε στην παράγραφο 142) ή να μιλήσεις στον άγνωστο (πήγαινε στην 67). Αν αποφασίσεις το δεύτερο και πας στην 67 μπορεί να βρεθείς ξαφνικά αντιμέτωπος με κάτι όπως αυτό...

...και να αναγκαστείς να το πολεμήσεις. Αν νικήσεις το βιβλίο θα σε κατευθύνει σε κάποια άλλη παράγραφο, ενώ αν χάσεις το παιχνίδι τελειώνει. Με τον τρόπο αυτό ο παίκτης περιπλανιέται μέσα στις σελίδες του βιβλίου, δίνοντας μάχες, αποκτώντας αντικείμενα και προσπαθώντας να φέρει εις πέρας την αποστολή που έχει αναλάβει. Δεν είναι απαραίτητο να περάσει από όλες τις παραγράφους του βιβλίου αλλά να βρει τη σωστή διαδρομή ως την 350 (και φυσικά να επιβιώσει καθ' οδόν). Το πιο εκνευριστικό βέβαια είναι όταν μια παράγραφος σε στέλνει σε κάποια άλλη όπου πεθαίνεις κατευθείαν χωρίς να έχεις την δυνατότητα να αντιδράσεις.

Και το μολύβι με το οποίο σημείωνε ο τύπος στη στάση; Αυτό χρειάζεται για να σημειώνεις στο ημερολόγιο δράσης που περιέχεται στο βιβλίο. Εκεί καταγράφονται στοιχεία όπως η μαχητικότητα και η αντοχή σου, τα αντικείμενα που κουβαλάς, οι ικανότητες που έχεις καθώς και η εξέλιξη των μαχών που δίνεις με τους διάφορους εχθρούς (έχει προβλεφθεί και προσομοίωση της ρίψης ζαριού).

Εννοείται πως το παιχνίδι είναι άκρως επιτυχημένο και εθιστικό. Ο αναγνώστης βυθίζεται σε έναν κόσμο κινδύνου και περιπέτειας και πραγματικά ζει τα όσα περιγράφονται στις σελίδες. Ο συγγραφέας έχει φροντίσει να προσφέρονται αρκετές εναλλακτικές ώστε να μην βαριέται ο παίκτης, ο οποίος είναι βέβαιο πως θα πεθάνει πολλές φορές προτού καταφέρει να ολοκληρώσει την αποστολή του. Σημαντικό ρόλο παίζουν και οι όμορφες εικόνες του Gary Chalk: διανθίζουν τις σελίδες των βιβλίων και δημιουργούν την κατάλληλη ατμόσφαιρα που επιτρέπει στον αναγνώστη να βιώσει ακόμα πιο έντονα την περιπέτεια.

Όπως έγραψα παραπάνω, το βιβλίο που είχε ο τύπος στη στάση ήταν το δεύτερο της σειράς με τίτλο Ταξίδι στην Κόλαση (στο οποίο ο ΜΛ αποκτά την τρομερή Σπάθα του Ήλιου). Ακολούθησαν άλλα τέσσερα, τα Οι Σπηλιές του Τρόμου, Το Καταραμένο Φαράγγι, Σκιές στην Άμμο και Στις Χώρες του Τρόμου. Το τελευταίο δεν το έχω στη συλλογή μου και με πληροφόρησε για την ύπαρξη του ο φίλος Ε.Κ. Υποθέτω βέβαια πως ακολουθεί το μοτίβο των πρώτων πέντε: μέσα στις σελίδες τους ο παίκτης-αναγνώστης περιπλανιέται σε μακρινά μέρη και έρχεται αντιμέτωπος με μια ποικιλία αντιπάλων, ανθρώπινων και μη. Ο βαθμός δυσκολίας από βιβλίο σε βιβλίο αυξάνεται αλλά το ίδιο κάνουν και οι ικανότητες του παίκτη. Ωστόσο, το πέμπτο βιβλίο ήταν τόσο δύσκολο που ομολογώ με ντροπή πως δεν κατάφερα ποτέ να το τελειώσω και παραμένει εκκρεμότητα έως σήμερα.

Τα βιβλιοπαιχνίδια των Dever-Chalk δεν είναι βέβαια τα μοναδικά του είδους τους. Από μια πρόχειρη έρευνα που έκανα είδα πως στο εξωτερικό έχουν κυκλοφορήσει αρκετές ανάλογες σειρές. Στη χώρα μας όμως πρέπει να αποτελούν μοναδική περίπτωση. Δεν γνωρίζω αν οι περιπέτειες του Μοναχικού Λύκου κυκλοφορούν ακόμα ή έχουν εξαντληθεί, αλλά όποιος τις εντοπίσει να μαζεύουν σκόνη στα ράφια κάποιου βιβλιοπωλείου οφείλει να τους δώσει μια ευκαιρία. Αποτελούν εισόδους σε μυστικούς κόσμους ξίφους και μαγείας, σαν αυτούς που μάθαμε και αγαπήσαμε από τα μεγάλα έργα της Λογοτεχνίας Φαντασίας.

 

Η αλήθεια είναι πως πάνε πάρα πολλά χρόνια που έχω να ασχοληθώ με τα βιβλία του ΜΛ. Αυτό το καλοκαίρι όμως με βλέπω να βάζω  το θώρακα μου, να αρπάζω το σπαθί μου (ή μάλλον το μολύβι), να ενεργοποιώ την ψυχασπίδα και να ξεκινάω πάλι το ταξίδι. Έχω εξάλλου ανοιχτούς λογαριασμούς και μια αποστολή που δεν έχει ολοκληρωθεί. Ποιος ξέρει; Ίσως κάπου στις παράλληλες διαστάσεις που ανοίγονται μέσα από τις σελίδες των βιβλίων συναντήσω ξανά τον θρυλικό τύπο από τη στάση, χαμένο στις δικές του περιπλανήσεις και μου δοθεί η ευκαιρία να τον ευχαριστήσω ...

Εικονογραφημένοι κόσμοι Ι

Ο Mike Mignola είναι αμερικανός εικονογράφος, ευρέως γνωστός για το -φοβερό- κόμικ Hellboy. Όσοι έχουν διαβάσει το Hellboy ίσως έχουν παρατηρήσει τις πολύ συχνές αναφορές που κάνει ο δημιουργός του στην Λογοτεχνία του Φανταστικού. Αν και φαίνεται πως οι προτιμήσεις του MM κινούνται περισσότερο στην περιοχή του υπερφυσικού τρόμου, ωστόσο τα πενάκια του έδωσαν μορφή και σε κάποιες δημοφιλείς φιγούρες της ηρωϊκής φαντασίας.

Κάποια χρόνια πριν από το Hellboy, η First Comics κυκλοφόρησε μια σειρά εικονογραφημένων ιστοριών με ήρωα τον Corum, τον Πρίγκηπα με τον Πορφυρό Χιτώνα. Επρόκειτο για δώδεκα τεύχη στα οποία διασκευαζόταν η πρώτη Τριλογία των Σπαθιών, ενώ ακολούθησαν άλλα τέσσερα τεύχη στα οποία μεταφερόταν το πρώτο βιβλίο της δεύτερης τριλογίας (The Bull and the Spear). Ο Mignola φιλοτέχνησε τα εξώφυλλα των περισσότερων τευχών της σειράς, ενώ σχεδίασε και τις ιστορίες κάποιων από αυτά. Στην εικόνα που παραθέτουμε -και είναι εξώφυλλο του δεύτερου τεύχους- ο ευγενής ήρωας του Michael Moorcock παρουσιάζεται με πλήρη εξάρτυση μάχης, ενώ ακόμα δεν έχει αποκτήσει το Xέρι του Kwll και το Μάτι του Rhynn. 

Ο Geralt της Rivia είναι ο περίφημος Witcher, γνωστός από το ομώνυμο  videogame. Αποτελεί μια ιδιαίτερα δημοφιλή φιγούρα του νεώτερου fantasy και πρωταγωνιστεί σε μια σειρά βιβλίων που έγραψε ο Πολωνός συγγραφέας Andrzej Sapkowski. Πρόκειται για έναν περιπλανώμενο κυνηγό δαιμονικών όντων, του οποίου οι περιπέτειες διαδραματίζονται σε έναν ψευδομεσαιωνικό κόσμο. Το πρώτο από τα βιβλία της σειράς (The Last Wish-Η Τελευταία Ευχή) κυκλοφορεί και στα ελληνικά και είναι μια συλλογή διηγημάτων που πολλά διαβάζονται ως σκοτεινές παραλλαγές κλασικών παραμυθιών (πχ Η Ωραία και το Τέρας). Ως ανάγνωσμα είναι αξιόλογο, έχει την πρωτοτυπία πως κάνει συχνές αναφορές στις σλάβικες παραδόσεις αλλά χάνει από κάποιους φλύαρους και ανούσιους διαλόγους. Η εικόνα που ακολουθεί είναι εναλλακτικό εξώφυλλο του ΜΜ για το κόμικ The Witcher της Dark Horse. 

Και φυσικά από αυτή την ανάρτηση δεν θα μπορούσε να λείψει ο θρυλικός Κιμμέριος. Η παρακάτω εικόνα είναι και αυτή εναλλακτικό εξώφυλλο για τεύχος της σειράς Conan της Dark Horse. Βλέποντας τον Κιμμέριο να ζυγώνει απειλητικά τον θεατή, δεν μπορώ παρά να θαυμάσω τον άψογο τρόπο με τον οποίο ο Mignola τον ενσωματώνει στο σκοτεινό του σύμπαν.

Τρεις σπαθοφόροι σε τρεις αντίστοιχες εικόνες-πύλες σε παράλληλους κόσμους. Κόσμους στους οποίους μπορούμε να ρίξουμε κλεφτιές ματιές χάρη σε χαρισματικούς δημιουργούς όπως ο Mike Mignola. Παραμένει ωστόσο το ζητούμενο της Διάβασης της Πύλης. Αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία...

Περαστικές

Ποτέ δεν χώνεψα τις γυναίκες που επιμένουν να μας σερβίρουν ως "σύμβολα του σεξ" διάφορες τηλεοπτικές εκπομπές και τα γνωστά ηλίθια έντυπα. Λάτρεψα όμως απλές κοπέλες που διασταυρώθηκαν τυχαία οι δρόμοι μας, με προσπέρασαν και έμεινα ακίνητος να ρουφάω την μορφή τους καθώς  απομακρύνονταν.  Αυτές οι άγνωστες, με τις ατέλειες τους αλλά και με την θηλυκότητα που σε αρπάζει από τον λαιμό, αποτελούν μια από τις μεγαλύτερες χαρές της ζωής, χαρά που προορίζεται για λίγους μερακλήδες. Και θεωρώ ευτυχές το γεγονός πως παραμένουν περαστικές, εισβάλοντας για μερικά δευτερόλεπτα στην ζωή μας για να εξαφανιστούν στη συνέχεια. Διοτί πολύ φοβούμαι πως μια εκτενέστερη γνωριμία μόνο (εκατέρωθεν) απογοήτευση θα προκαλούσε... Σε αυτές τις άγνωστες που ομορφαίνουν την ζωή είναι αφιερωμένη η αποψινή μπύρα και η παρούσα ανάρτηση. Μέχρι την επόμενη φορά, τα μάτια σας ανοιχτά ;-)

Frazetta - Wildride

   

Ιστορίες από Φανταστικούς Κόσμους

Η πρώτη γνωριμία μου με την Φανταστική Λογοτεχνία έγινε μέσα από τις θεματικές ανθολογίες διηγημάτων που ήταν στις δόξες τους τον καιρό που ξεκίνησα να ασχολούμαι με τον χώρο. Η σειρά που κυριαρχούσε εκείνους τους καιρούς (αρχές δεκαετίας '90) ήταν βέβαια αυτή των εκδόσεων Ωρόρα στην οποία έχουμε αναφερθεί και στο παρελθόν. Ωστόσο, μια ανθολογία που αποτελεί πραγματικό κρυμμένο διαμάντι, δεν κυκλοφόρησε από την Ωρόρα αλλά από τις βραχύβιες εκδόσεις Κομήτης. Ο λόγος για την εξαιρετική συλλογή Ιστορίες από Φανταστικούς Κόσμους. Η συγκεκριμένη ανθολογία κυκλοφόρησε το 1989 (όπως και οι Ιστορίες Ηρωικής Φαντασίας της Ωρόρα) και εγώ την απέκτησα μερικά χρόνια αργότερα, όταν την εντόπισα στα ράφια του γνωστού βιβλιοπωλείου Solaris. Διαθέτει ένα λιτό αλλά άκρως ενδιαφέρον εξώφυλλο με μια γυναίκα πολεμίστρια της οποίας τα στήθη συναγωνίζονται σε καμπυλότητα το κυρτό ξίφος που κρατάει. Πέρα από το ερεθιστικό εξώφυλλο και τη σπανιότητα της, η πραγματική αξία της συλλογής αυτής έγκειται σε δύο στοιχεία: στην εξαιρετική εισαγωγή της και την επιλογή των συγγραφέων.

Η εισαγωγή έχει γραφεί από τον γνωστό συγγραφέα-μεταφραστή Μάκη Πανώριο και αποτελεί μια ανεκτίμητη πηγή πληροφοριών -ειδικά για την εποχή που εκδόθηκε η συλλογή- σχετικά με την λογοτεχνία fantasy.  Προσωπικά, μέσα από τις σελίδες της γνώρισα ονόματα όπως οι William Morris, E. R. Eddison, C. S. Lewis, Gene Wolfe, ενώ ακόμα και σήμερα υπάρχουν συγγραφείς που αναφέρονται και δεν έχω έρθει σε επαφή με το έργο τους (πχ ο Gardner Fox με τον βάρβαρο σπαθοφόρο Κοθάρ). Η εισαγωγή του Πανώριου αποτέλεσε πολύτιμο οδηγό στις προσωπικές αναζητήσεις τα χρόνια που ακολούθησαν και πιστεύω πως, παρά τις ελλείψεις της, παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον ακόμα και σήμερα για τους φίλους του είδους.

Όσον αφορά στην επιλογή συγγραφέων-διηγημάτων, οι Ιστορίες από Φανταστικούς Κόσμους είναι πραγματικός θησαυρός καθώς περιέχει διηγήματα συγγραφέων τους οποίους την προ-διαδικτύου εποχή κυνηγάγαμε με το ντουφέκι. Ενδεικτικά αναφέρω τους: C. A. Smith, F. Leiber, Lord Dunsany, C. L. Moore. Άλλοι συγγραφείς που περιέχονται είναι οι H. P. Lovecraft, J. R. R. Tolkien, ο Λευκάδιος Χερν για τον οποίο έχουμε ξαναμιλήσει, αλλά και πιο σπάνια ονόματα όπως αυτά των Gary Myers, James Branch Cabell και Galad Elflandsson. Και μόνο από την αναφορά τόσων ονομάτων, γίνεται εύκολα αντιληπτή η σπουδαιότητα της ανθολογίας, ειδικά αν λάβει κανείς υπόψη πως αρκετοί από τους συγγραφείς αυτούς μάλλον μεταφραζόντουσαν για πρώτη φορά στην γλώσσα μας.

Από τα δεκατέσσερα διηγήματα που περιέχονται, θα σταθώ σε τρια από αυτά:

Το σύννεφο του μίσους του Fritz Leiber, ένα από τα καλύτερα διηγήματα του συγγραφέα με πρωταγωνιστές τους διάσημους Φαφρντ και Γκρίζο Γάτο.
Το Βασίλειο των Σκιών του Robert E. Howard, μια κλασική ιστορία σπαθιού και μαγείας (πολλοί την θεωρούν ως την πρώτη του είδους) στην οποία ο Βασιλιάς Kull έρχεται αντιμέτωπος με τους απεχθείς ερπετανθρώπους.
Πες ένα τελευταίο τραγουδι για την Βαλντεζί του Karl Edward Wagner, στην ουσία ένα διήγημα τρόμου και όχι fantasy, με πρωταγωνιστή τον Kane τον καταραμένο.

Πρώτη σελίδα της ιστορίας The Cloud of Hate από το comic Sword of Sorcery.

Σήμερα είναι πραγματικά πολύ δύσκολο να περιγράψω την εντύπωση που μου προκάλεσαν οι Ιστορίες από Φανταστικούς Κόσμους όταν βυθίστηκα για πρώτη φορά στις σελίδες τους περισσότερα από είκοσι χρόνια πριν. Βιβλία σαν αυτό αποτελούσαν πραγματικές πύλες προς άλλους Κόσμους και η αίσθηση που προκαλούσε η ανάγνωση τους ήταν μοναδική. Και παρά το γεγονός πως η εποχή των φτηνών βιβλίων τσέπης έχει οριστικά παρέλθει, η μαγεία τους παραμένει για να μας θυμίζει τους καιρούς των πρώτων αναζητήσεων...

Από τις εκδόσεις Κομήτης κυκλοφόρησαν άλλες τρεις θεματικές ανθολογίες από τον χώρο της επιστημονικής φαντασίας οι οποίες όμως δεν ήταν στο ίδιο επίπεδο με τους Φανταστικούς Κόσμους (που ήταν το πρώτο βιβλίο της σειράς). Τις πούλησα ή τις χάρισα σε φίλους. Εννοείται πως οι Φανταστικοί Κόσμοι εξακολουθούν να κοσμούν την βιβλιοθήκη μου και να αποτελούν ένα από τα πιο πολύτιμα κομμάτια της συλλογής μου.

Deaf forever

Ποτέ δεν υπήρξα φανατικός οπαδός των Motorhead αλλά οφείλουμε να αποχαιρετήσουμε μια εμβληματική φιγούρα όπως ο Lemmy (αλλά και ο "Animal" Taylor που επίσης μας άφησε πριν λίγο καιρό). Αν μη τι άλλο, ο κος Ian Kilmister και η παρέα του ήξεραν να βγάζουν ωραίες φωτογραφίες. Αντίο λοιπόν και η παραίνεση σταθερά η ίδια: Deaf forever to the battle's din... 

Βάρβαροι πολεμιστές

Ντεσπεράντος του Φαρ Ουέστ

Κυβερνήτης καταστροφέα αρμάτων